काठमाडौं । प्रत्येक वर्ष नेपालबाट लाखौं मानिसहरू रोजगारीको लागि विदेश जान्छन् । विद्यार्थी पनि विदेशमा पढ्न जान्छन् । अहिले हेर्दा नेपालमा बेरोजगारी व्याप्त छ र देशमा कोही पनि अडिन चाहँदैनन् । अन्तर्राष्ट्रिय श्रम सङ्गठन (आइएलओ) ले विश्वका सबैभन्दा बढी बेरोजगारी रहेका शीर्ष १० देशबारे एक रिपोर्ट प्रकाशित गरेको ।

आइएलओले ती देशमा कति जनसंख््या काम गरिरहेको छ भन्ने कुराको प्रतिवेदन सार्वजनिक गरेको छ । यो सूचीमा नेपाल पनि शीर्ष १० स्थानमा रहेको छ ।

१) जिबूती
अफ्रिकी देश जिबूतीमा २३.७ प्रतिशत मात्रै काम गरिरहेका छन् । सरल भाषामा भन्ने हो भने यहाँको ठूलो जनसङ्ख्यासँग रोजगारी छैन । देशमा रोजगारीको संख्या कम हुनुको मुख्य कारण अर्थतन्त्र खस्किनु हो ।

२) यमन
मध्यपूर्वको यो युद्धग्रस्त देशमा २७% मानिससँग मात्रै रोजगारी छ । यमनमा लामो समयदेखि चलिरहेको युद्ध र राजनीतिक अस्थिरताले रोजगारीका लागि अवस्था बिग्रिएको छ । जनताले ठूलो बेरोजगारीको सामना गरिरहेका छन् ।

३) सोमालिया
अफ्रिकामा रहेको सोमालिया पनि रोजगारीका हिसाबले निकै पछाडि छ । यहाँ २७.६ प्रतिशत मानिसहरूसँग मात्र रोजगारी छ । सोमालियामा धेरै वर्षदेखि द्वन्द्व चलिरहेको छ । साथै यहाँको आर्थिक संरचना पनि राम्रो नभएकाले रोजगारी पाउन मुस्किल छ ।

४) अफगानिस्तान
अफगानिस्तानको जनसंख्याको ३१.३% मात्र रोजगारी छ । दशकौंको द्वन्द्वका कारण यहाँको आर्थिक अवस्था निकै नाजुक बनेको छ । अफगानिस्तानमा पनि युवा श्रमशक्ति छ, तर अहिले बेरोजगारीको सामना गरिरहेको छ ।

५) जोर्डन
मध्यपूर्वको देश जोर्डनमा अवस्था अलि राम्रो छ, तर अझै पनि यहाँ बेरोजगारी दर धेरै उच्च छ । जोर्डनमा ३१.९% मात्रै काम गरिरहेका छन् । यसको मुख्य कारण युवाहरूमा बढ्दो बेरोजगारी र नयाँ रोजगारीको अभाव हो ।

६) सिरिया
लामो समयदेखि गृहयुद्धको चपेटामा परेको सिरियामा रोजगारीको अवस्था पनि नाजुक छ । यहाँ जनसंख्याको ३३.४% मात्र रोजगारी छ । गृहयुद्धका कारण देशको अर्थतन्त्र नराम्ररी प्रभावित भएको छ । 

७) प्यालेस्टाइन
प्यालेस्टाइनमा बेरोजगारी पनि ठूलो समस्या हो । यहाँ ३४ प्रतिशत मात्रै काम गर्छन् । आवतजावतमा प्रतिबन्ध र राजनीतिक उथलपुथलका कारण रोजगारीको बजार खराब भएको छ ।

८) इराक
मध्यपूर्वको अर्को देश इराकमा पनि मानिसले बेरोजगारीको समस्या झेलिरहेका छन् । यहाँ जनसंख्याको घछ% मात्र काम छ । इराकको अर्थतन्त्र निकै कमजोर छ र हालैका वर्षहरूमा युद्धका कारण युवा पुरुष र महिलाहरूलाई रोजगारी पाउन गाह्रो भएको छ । (एभहभकि)

९) नेपाल
भारतको छिमेकी मुलुक नेपाल पनि बेरोजगारीको समस्यासँग जुधिरहेको छ । यहाँ ३६% मानिसको मात्रै रोजगारी छ, जसले देशको आर्थिक अवस्था कस्तो छ भन्ने देखाउँछ । नेपालीहरु रोजगारीका लागि भारतलगायत खाडीका देशहरुमा जाने गरेका छन् ।

१०) मौरिटानिया
अफ्रिकी देश मौरिटानियाले पनि चरम बेरोजगारीको सामना गरिरहेको छ । यहाँ केवल ३६.८% मानिसहरूसँग काम छ । मौरिटानियामा आर्थिक बृद्धि कम भएको छ, जनसंख्याको एक महत्वपूर्ण भाग अनौपचारिक क्षेत्रमा काम गर्दैछ ।